Κυριακή 6 Απριλίου 2014

Ο ΑΠΡΙΛΗΣ

Η ΛΑΟΓΡΑΦΙΑ ΤΟΥ ΑΠΡΙΛΗ



” Ο Απρίλιος είναι ο τέταρτος μήνας του έτους με διάρκεια 30 ημερώνΤο όνομά του προέρχεται από το λατινικό ρήμα “aperire”  που σημαίνει ανοίγω γιατί αυτόν το μήνα ανοίγουν, ανθίζουν τα λουλούδια. Ο μήνας ήταν αφιερωμένος στη θεά Αφροδίτη και οι Ρωμαίοι την τιμούσαν με μεγαλοπρεπείς γιορτές.

  Στην Αρχαία Αθήνα, κατά το μήνα Ελαφηβολίωνα, αντίστοιχο, του Απριλίου, υπήρχε παλαιά γιορτή προς τιμήν της Αρτέμιδας Ελαφηβόλου (=που τοξεύει τα ελάφια). Στους αρχαϊκούς χρόνους θυσίαζαν ελάφια αλλά από τους κλασσικούς χρόνους και μετά προσέφεραν πλακούντες σε σχήμα ελαφιού, φτιαγμένες από αλεύρι, μέλι και σουσάμι. Υπήρχαν επίσης τα Γαλάξια, προς τιμήν της μεγάλης μητρός Ρέας .
 Το μήνα αυτόν υπάρχει σχεδόν σε όλες τις χώρες της Ευρώπης το έθιμο της Πρωταπριλιάς με τα αθώα ψέμματα. Το αρχαιότατο αυτό έθιμο της Δύσης πιθανώς να ήρθε στην Ελλάδα τον Μεσσαίωνα με τις Σταυροφορίες.

Στη συνείδηση του λαού μας ο Απρίλης είναι συνδεδεμένος με την Άνοιξη και την Ανάσταση. Γι αυτό τον είπαν Ανοιξιάτη και Λαμπριάτη αλλά και Αη Γιωργίτη, από τη μεγάλη γιορτή που περιλαμβάνει, όπως και Κερασάρη γιατί αυτόν το μήνα πρωτοβγαίνουν τα κεράσια. Αυτήν την εποχή οι βροχές θεωρούνται από τους γεωργούς ευεργετικές γιατί “Αν κάνει ο Μάρτης δυο νερά κι Απρίλης άλλο ένα, χαρά σε εκείνο το ζευγά που ‘χει πολλά σπαρμένα”. Επίσης “Του Απριλιού σταλαγματιά, ένα βαρέλι λάδι”. Βέβαια ο Απρίλης είναι μήνας άστατος και μπορεί να ρίξει ακόμα και χαλάζι. Τότε “Στου Απριλιού τις δεκαοκτώ, ψόφησε πέρδικα στ’αυγό”.

Όμως ο Απρίλης είναι ξακουστός σε όλο τον ελλαδικό χώρο για τις δύο μεγάλες γιορτές του: Το Πάσχα και του Άη-Γιώργη. Το Πάσχα είναι κινητή εορτή και καθορίζεται από την πρώτη πανσέληνο της εαρινής ισημερίας. Πάντως το πιο συνηθισμένο είναι να πέσει Απρίλη. 
 Η δεύτερη μεγάλη γιορτή είναι του Αγίου Γεωργίου στις 23 Απριλίου, εκτός κι αν πέφτει μέσα στη Μεγαλοβδομάδα, οπότε γιορτάζεται τη Δευτέρα του Πάσχα. Από τους πιο αγαπητούς αγίους, ο Γεώργιος θεωρείται ο προστάτης του νερού αφού σκότωσε το Δράκοντα που κρατούσε το νερό της πηγής. Δεύτερη Λαμπρή θεωρούν πολλοί τη γιορτή του και ορόσημο οι κτηνοτρόφοι, αφού αφού οι βοσκοί ανεβαίνουν με τα κοπάδια τους στα βουνά απ’όπου θα κατέβουν του Αγίου Δημητρίου. “Σήμερα είναι τ΄ Αη-Γιωργιού, σήμερα αλλάζει ο χρόνος” λένε συμβολικά. Αλλά και οι γεωργικοί πληθυσμοί γιορτάζουν με λαμπρότητα τον Άη-Γιώργη γιατί τον συνδέουν με την τύχη των σπαρτών τους. Γι’αυτό στην κρήτη λένε “Απου τη μέρα του Άη-Γιωργιού, πιάνουμε τσι μαδάρες”.


Πηγή για το κείμενο:
Ημερολόγιο 2010: Ε, ρε γλέντια, επιμέλεια Γιώργος Παυριανός, εκδόσεις εφημερίδα τα “Νέα”, Αθήνα 2009-2010.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου